De Banvallsleden is een fietsroute op baanvakken van twee voormalige smalspoorlijnen in zuid Zweden.
Van Halmstad aan de Zweedse Westkust voerde het oude particuliere smalspoor over een baanvak van 65 kilometer naar Bolmen in het binnenland van Småland op ruim 200 meter hoogte.
Van Bolmen voerde een tweede particuliere spoorlijn nog even oostwaarts om bij Ljunby naar het zuiden af te buigen naar Karlshamn aan de zuidoostelijke Oostzeekust; deze was 130 kilometer lang.
Het gecombineerd tracé is getransformeerd tot de grootste Zweedse fietsroute Banvallsleden; variërend van 200 tot 250 kilometer, afhankelijk van de gekozen varianten onderweg.
Vanaf 1995 is de Zweedse Fietsbond (SCS) actief met het project Banvallsleden in samenwerking met de verantwoordelijke instanties voor toerisme, vrijetijdsbesteding en cultuur van de gemeentes Halmstad, Ljungby, Alvesta, Tingsryd, Olofström en Karlshamn.
De gemeentes verzorgen de infrastructuur, de bond is verantwoordelijk voor bewegwijzering, route informatie en een gids.
Oude spoorbaan
Een fietsroute over een oude spoorbaan is prettig fietsen; de stijging gaat zeer geleidelijk, waardoor men alle aandacht kan geven aan de omgeving, die in Småland zeer afwisselend te noemen is. De route maakt ongeveer 60% gebruik van de oorspronkelijke spoorbaan. Dit is de hoofdroute.
Zijtakken
Dan zijn er ook nog drie zijtakken: #1 naar Alvesta, #2 naar Urshult - Tingsryd en #3 naar Kyrkhult - Olofström - Sölvesborg.
Baanvak wordt fietspad
Recentelijk is het tracé Ryssby-Vislanda over het oorspronkelijke spoorbaanvak getransformeerd naar een prachtig geasfalteerd fietspad; hiermee verkort men de officiële Banvallsleden-route via de omleidende Sverigeleden-routevariant ter plekke met ongeveer 25 kilometer.
Opstapplaatsen
Men kan de route of een deel daarvan op verschillende plaatsen beginnen en eindigen. De opstapplaatsen zijn allemaal via openbaar vervoer bereikbaar. Bewegwijzering ter plekke leidt naar de route. Opstapplaatsen zijn:
- Halmstad (kasteel)
- Ljungby (busstation)
- Alvesta (station)
- Tingsryd (busstation)
- Olofström (Folkets Hus)
- Karlshamn (Emigrantenmonument)
- Vrå (Vrågården)
- Sölvesborg (station)
Etappes
Alleen voor het overzicht is de route ingedeeld in etappes, maar dat kan naar behoefte gewijzigd worden.
- Halmstad - Lidhult (50 km)
- Lidhult – Piggaboda (70 km)
- Piggaboda – Huseby Bruk - Alshult (70 km)
- Alshult – Bilkyrkogarden – Karlshamn (50 km)
Plaatsen en afstanden
De hoofdroute doet de volgende plaatsen aan:
Halmstad - Skedalahed - Skedala - Marbäck - Simlångsdalen - Mahult - Ryaberg - Bygget - Älmås - Bökö - Lidhult - Åsen - Byholma - Piksborg - Bolmen - Angelstad - Stavsjö - Ljungby - Tutaryd - Ekeliden - Ryssby - Malaskog - Åang - Mörhult - Vislanda - Grimslöv - Torne - Hulevik - Ulvö - Ålshult - Norraryd - Ryd - Slattesmåla - Fridafors - Hovmansbygd - Hemsjö - Åkeholm - Svängsta - Gungvala - Asarum - Karlshamn.
Belangrijkste voorzieningen
Buiten de steden Halmstad en Karlshamn aan begin en eind van de route en Ljungby in het midden zijn voorzieningen dun gezaaid.
Natuur
Er is een overweldigende natuur met uitgestrekte eiken- en beukenbossen, natuurreservaten, waterlopen en grote meren.
Simlångsdalen bijvoorbeeld is bekend vanwege de schoonheid van de rivieren, waarbij de Mörrumsån als wellicht 's werelds beste zalmviswater kan worden beschouwd.
Hier ook treft men de Danska-waterval.
Indrukwekkend zijn ook de grote meren van Bolmen en Åsnen.
Bezienswaardig
Op de route komt men de nodige bezienswaardigheden tegen als landgoederen, kastelen, herenboerderijen, monumenten en moderne attracties.
En ... de dorpjes waarvan de voormalige stationnetjes nog intact zijn, soms zelf met emplacement, seinen, wagons, bijgebouwen, dienstregeling en (stoom)spoor attributen.
Hoogteprofiel
Van links naar rechts: Halmstad - Ljungby - Karlshamn.
De eerste 35 kilometer is een goed fietsbare klimroute.
Het middenstuk gaat door een soms licht golvend binnenland op zo'n 150 meter hoogte. De laatste 35 kilometer is aangenaam rustig afdalen.
Websites
De Banvallsleden heeft een eigen website in het Zweeds, Engels en Duits. Hierop is veel informatie te vinden, o.a. over allerlei voorzieningen onderweg.
De Zweedse Fietsbond (SCS: Svenska Cykelsällskapet) is de beheerder van de Banvallsleden.
Fietsgids
De fietsgids van de Banvallsleden is verzorgd door de Zweedse Fietsbond (SCS: Svenska Cykelsällskapet). De gids is te bestellen in hun webshop. De gids is in A4 formaat, bevat 56 bladzijden en kaarten in de schaal 1:50.000. De uitgave dateert van 2003, maar schijnt nog steeds bruikbaar omdat er nauwelijks veranderingen zijn geweest.
GPX-track
De officiële GPS-track Banvallsleden staat niet op beide bovengenoemde websites, maar is te vinden op Bikemap. Hier dient men eerst een gratis account aan te maken alvorens men de track kan downloaden.
Aansluitende fietsroutes
- Kattegattleden, de eerste nationale toeristische fietsroute in Zweden.
- Sydostleden, de tweede nationale toeristische fietsroute in Zweden.
- Sverigeleden
Ons gebruik
- In zomerfietstocht Zuid-Zweden v.v. 2019 is de Banvallsleden opgenomen als ons tweede Zweedse traject, van Halmstad naar Ljungby. In Ljungby voert een zijtak van de Banvallsleden, onder andere namen naar Växjö. In Växjö begint de Sydostleden, de tweede nationale fietsroute van Zweden, die naar het zuiden voert tot de Oostzeekust; feitelijk is dit ook gewoon de Banvallsleden.